Bộ GD-ĐT vừa công bố dự thảo thông tư quy định về công khai trong hoạt động của các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân để thay thế Thông tư 36/2017/TT-BGDĐT. Ông Huỳnh Văn Chương (ảnh),êucầutrườnghọccôngkhaithôngtinđểgópphầnchốnglạtải unikey Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD-ĐT, đã trao đổi với Thanh Niênvề lý do phải có thông tư mới.
Ông Huỳnh Văn Chương
VĂN MẠNH
THÔNG TIN ĐẦY ĐỦ, DỄ HIỂU, DỄ TIẾP CẬN…
Từ năm 2017, Bộ GD-ĐT đã ban hành quy chế thực hiện công khai đối với cơ sở giáo dục và đào tạo thuộc hệ thống giáo dục quốc dân thông qua Thông tư 36 (TT 36). Nhưng hiện nay nhiều văn bản quy phạm pháp luật được sử dụng làm căn cứ ban hành TT 36 đều đã được thay thế bằng các văn bản quy phạm pháp luật mới. Từ năm 2017 đến nay, Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT và các bộ ngành liên quan cũng đã ban hành nhiều nghị định, thông tư, trong đó có nhiều nội dung quy định chi tiết về việc công khai của các cơ sở giáo dục, đặc biệt là các cơ sở giáo dục ĐH (gọi chung là các trường).
Theo đó, ngoài việc thực hiện công khai, các trường còn phải cập nhật thông tin liên quan nội dung công khai trên cơ sở dữ liệu ngành. Bên cạnh đó, nhiều nội dung công khai còn gắn với việc cập nhật số liệu trên cơ sở dữ liệu ngành, bảo đảm bảo vệ bí mật thông tin, bảo vệ bí mật nhà nước. Nội dung công khai quy định tại dự thảo thông tư mang tính bao trùm, chủ yếu dựa trên cơ sở cụ thể hóa các quy định của luật GD 2019, luật Giáo dục ĐH (sửa đổi, bổ sung năm 2018) và các quy định của Chính phủ, Bộ GD-ĐT.
Nội dung yêu cầu công khai của dự thảo thông tư mới có gì khác với quy định hiện hành, thưa ông?
Ông Huỳnh Văn Chương: Nội dung dự thảo thông tư mới bảo đảm đúng các quy định trong các văn bản pháp luật hiện hành và phù hợp với cấu trúc, định dạng của trang thông tin điện tử của các trường với mục đích minh bạch các cam kết về chất lượng, điều kiện bảo đảm chất lượng. Thông tin công khai bảo đảm đầy đủ, chính xác, tin cậy, cập nhật, dễ hiểu, dễ tiếp cận, kịp thời, nhất quán với thông tin cập nhật trong cơ sở dữ liệu ngành. Nội dung công khai được sắp xếp khoa học theo chủ đề, được cập nhật trong năm; thuận lợi cho việc truy cập, sử dụng thông tin. Các vấn đề về thu, chi tài chính và các thông tin khác có liên quan của trường phải công khai để cán bộ, giảng viên, giáo viên, người lao động, người học, gia đình và xã hội biết và tham gia giám sát.
Một điểm mới nữa của dự thảo thông tư là bổ sung quy định về nội dung báo cáo thường niên. Báo cáo thường niên là bức tranh toàn cảnh về kết quả hoạt động của trường theo từng năm. Thông tin trong báo cáo có giá trị đối sánh, cho thấy sự phát triển và xu hướng của từng trường.
Thông tư mới nếu được ban hành sẽ là một trong các căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra, thanh tra việc thực hiện trách nhiệm và giải trình của các trường học.
Thông tư mới nếu được ban hành sẽ là một trong các căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra, thanh tra việc thực hiện trách nhiệm và giải trình của các trường học
ẢNH MINH HỌA: WEBSITE NHÀ TRƯỜNG
GIẢM BỚT THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
Trong TT 36 có 21 biểu mẫu đi kèm, còn dự thảo thông tư mới chỉ có 2 biểu mẫu. Nhưng như trên ông đã nói, yêu cầu nội dung công khai không ít đi. Vậy thì tại sao, thưa ông?
Với 21 biểu mẫu ban hành kèm theo TT 36, có nhiều nội dung có thể bị chồng chéo, không thống nhất với yêu cầu quy định tại văn bản quy phạm pháp luật khác. Nó cũng không còn phù hợp với quy định hiện hành về tuyển sinh, mở ngành, bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục, công khai tài chính, cơ cấu tổ chức, bộ máy đối với đơn vị sự nghiệp công, cơ sở giáo dục tư thục, phần nào gây khó khăn cho cơ sở giáo dục khi thực hiện.
Vì vậy, dự thảo thông tư mới đã giảm tối đa các biểu mẫu bắt buộc (còn 2 biểu mẫu). Để tránh chồng chéo, dự thảo chỉ quy định nội dung, cách thức, thời điểm công khai và nguyên tắc công khai để cơ sở giáo dục chủ động xây dựng thông tin theo chủ đề tương thích với cấu trúc của trang thông tin điện tử của cơ sở giáo dục.
Minh bạch các cam kết về chất lượng, điều kiện bảo đảm chất lượng; thu chi tài chính tại các cơ sở giáo dục và các thông tin khác có liên quan của cơ sở giáo dục để cán bộ, giảng viên, giáo viên, người lao động, người học, gia đình và xã hội biết và tham gia giám sát, đây chính là mục đích chính của công khai.
__Ông HUỲNH VĂN CHƯƠNG,
Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD-ĐT
Dự thảo lần này cũng bỏ quy định các trường phải báo cáo kết quả thực hiện quy chế công khai của năm học trước và kế hoạch triển khai quy chế công khai của năm học sắp tới về cơ quan có thẩm quyền. Bộ GD-ĐT, các sở GD-ĐT và các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền khác sẽ tăng cường việc chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra, giám sát và xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
NGƯỜI HỌC, GIA ĐÌNH, XÃ HỘI BIẾT VÀ THAM GIA GIÁM SÁT
Khi thông tư mới được ban hành, nếu các trường không thực hiện công khai như quy định thì có chế tài nào xử lý không?
Chế tài xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến công khai được quy định cụ thể trong Nghị định số 04/2021/NĐ-CP ngày 22.1.2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục. Trong đó có nêu cụ thể xử lý thế nào khi vi phạm về công khai trong tổ chức quản lý cơ sở giáo dục; vi phạm các quy định công khai liên quan tuyển sinh, văn bằng chứng chỉ, liên kết đào tạo; vi phạm về công khai trong lĩnh vực kiểm định chất lượng giáo dục…
Thông tư nếu ban hành sẽ có tác động thế nào vào chống lạm thu trong trường học nói riêng, phòng chống tham nhũng trong lĩnh vực giáo dục nói chung, thưa ông?
Việc chống lạm thu trong trường học, rộng hơn là phòng, chống tham nhũng trong lĩnh vực giáo dục được quy định bởi nhiều văn bản quy phạm pháp luật có liên quan. Thông tư này (nếu được ban hành) là một cơ sở quan trọng để cán bộ, giảng viên, giáo viên, người lao động, người học, gia đình và xã hội biết và tham gia giám sát các hoạt động của các cơ sở giáo dục, đồng thời là một trong các căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra, thanh tra việc thực hiện trách nhiệm và giải trình của cơ sở giáo dục. Qua đó, việc ban hành thông tư sẽ có tác động vào việc công khai, minh bạch các khoản thu chi hợp pháp trong các cơ sở giáo dục.
Xem nhanh 20h: Quan điểm trái chiều vụ lạm thu quỹ lớp từ phụ huynh và nhà trường
Sở GD-ĐT TP.HCM yêu cầu công khai các khoản thu lên hệ thống
Tại hội nghị giao ban đầu năm học với các lãnh đạo phòng GD-ĐT TP.Thủ Đức, các quận huyện vào ngày 4.10, ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, chỉ đạo quyết liệt về xử lý vi phạm các khoản thu trong trường học với người đứng đầu các cơ sở giáo dục.
Ông Hiếu còn yêu cầu tất cả khoản thu của trường đều phải được thực hiện thu trên hệ thống. "Không có khái niệm quỹ lớp, quỹ trường. Tôi đề nghị phòng kế hoạch tài chính hướng dẫn tất cả các khoản thu trong trường học đều phải được thực hiện thu trên hệ thống để Sở GD-ĐT quản lý được việc trường thu như thế nào", ông Hiếu nói.
Trước yêu cầu trên từ lãnh đạo Sở GD-ĐT TP.HCM, ông Cao Đức Khoa, Hiệu trưởng Trường THCS Huỳnh Khương Ninh (Q.1, TP.HCM), bày tỏ sự đồng tình. Theo ông Khoa, nhà trường nên thực hiện hai nội dung: công khai các khoản thu trên cổng thông tin điện tử, bảng thông báo công khai của trường; và các khoản thu đều được thực hiện qua hệ thống ngân hàng, tuyệt đối không dùng tiền mặt. Nếu thực hiện như vậy thì cơ quan quản lý rất dễ theo dõi và kiểm tra khi cần, hiệu trưởng cũng theo dõi dễ dàng hoạt động thu chi của đơn vị mình quản lý.
Bích Thanh